„Niekoniecznie depresja”
Hilary Jacobs Hendel
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Na pierwszy rzut oka pozycja ta może wydawać się kolejnym poradnikiem dotyczącym sposobów radzenia sobie z depresją, często niestety zbyt ogólnikowych i mało praktycznych. Podtytuł tej książki brzmi „Zrozum swoje emocje i odzyskaj wewnętrzną równowagę dzięki metodzie trójkąta zmiany”- tu już robi się ciekawie. W przedmowie Diana Fosha- twórczyni metody intensywnej psychoterapii dynamicznej opartej na doświadczaniu-dzieli się podobnymi wątpliwościami, na ile uda się przekazać tajniki tej metody, aby była użyteczna dla szerokiego grona odbiorców, w tym również dla osób, które nie korzystają z profesjonalnej pomocy.

Otóż, przychylam się w pełni do zadowolenia i satysfakcji, którą opisuje Diana Fosha, czytając tę pozycję, napisaną przez psychoterapeutkę Hilary Jacobs Hendel, która dzieli się z nami jej doświadczeniami w pracy tą metodą.

Muszę przyznać, że mam swoją listę pozycji, które chętnie polecam klientom, dodam, że nie jest ona długa. Wybieram te, które przemawiają w sposób obrazowy, umożliwiają doświadczenie pewnych stanów czy poszerzają zrozumienie oraz nadają się do „pracy własnej” w domowym zaciszu.

Czytając kolejne strony, rosła we mnie pewność i ekscytacja związana z odkryciem kolejnej takiej „perełki”. Autorka w przystępny sposób, opisując postępy jakie czynili jej klienci w terapii, przedstawia Metodę Trójkąta Zmiany. To właśnie od schematu odwróconego trójkąta zaczyna się podróż w głąb naszych emocji. Dolny wierzchołek stanowią emocje podstawowe, których przeżywanie jak wiadomo prowadzi do ogólnie rozumianego zdrowia czy jak pisze autorka do stanu otwartości emocjonalnej. Dwa pozostałe wierzchołki to działanie mechanizmów obronnych oraz emocji hamujących (lęk, wstyd, poczucie winy), które blokują doświadczanie emocji. Terapia ukierunkowana jest na rozpoznanie tych mechanizmów, zwolnienie blokady i odzyskanie dostępu do emocji, brzmi znajomo? Tak, mimo, że bazując na powszechnie znanych mechanizmach, metoda ta umożliwia klientom zrozumienie, w którym wierzchołku aktualnie przebywają i może stanowić narzędzie do samopoznania.

W trakcie kolejnych tygodni, przebywając z tą książką, korzystałam z modelu odwróconego trójkąta w pracy z klientami nad „utraconymi” gdzieś emocjami. Musze przyznać, że za każdym razem przyczyniało się to do pogłębienia nie tylko procesu terapii ale również relacji terapeutycznej. Miałam poczucie, że „zwykły trójkąt” jest punktem, w którym spotykamy się z klientem i wreszcie jednym głosem mówimy „no tak, teraz to jest jasne, w która stronę chcę iść”.

Oczywiście to dopiero początek drogi, do której przemierzenia zachęcam osoby, które szukają pomocy jak również te, które tę pomoc niosą. Autorka prowadzi nas cytując przykłady docierania do poszczególnych emocji. Osobne rozdziały poświęca działaniu mechanizmów obronnych oraz emocji hamujących.

Docieramy do emocji podstawowych i ich pełnego doświadczania- co ważne doświadczania ich w ciele i pozostawania w tym doświadczeniu. Choć tak tego nie nazywa wprost, odnoszę wrażenie, że autorka metody zaprzęga metodę uważności (ang. mindfulness) do doświadczania emocji i modelowania tego w trakcie sesji z klientami. Wydaje mi się to szczególnie pomocne.

Ostatnim obszarem, który pragnę podkreślić to pięknie wpleciona w tę metodę praca z dziecięcymi częściami- rozpoznawanie ich emocji i zaspokajanie ich potrzeb oraz ustanawianie trwałej relacji z tymi młodszymi, często zapomnianymi częściami nas samych.

Zapraszam w tę podróż, jest tak wiele do odkrycia… w tym lecznicze emocje jak wdzięczność, radość wzruszenie i wiele innych…

Maja de Abgaro - Zachariasiewicz

- psycholog, psychoterapeuta z Certyfikatem Psychoterapeuty Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (nr 718), ukończyła Czteroletni Podyplomowy Kurs Psychoterapii w Polskim Instytucie Ericksonowskim. Od 2005 roku pracuje w Szpitalu Centrum Psychiatrii w Katowicach na Oddziale Zaburzeń Afektywnych i Nerwicowych, gdzie prowadzi psychoterapię grupową dla osób, u których rozpoznano zaburzenia nastroju, zaburzenia nerwicowe lub zaburzenia osobowości. Od 2006 roku prowadzi psychoterapię indywidualną, początkowo w NZOZ „Centrum Promocji Zdrowia” Ośrodku Medycznym w Jaworznie a następnie od 2009 roku w ramach prywatnej praktyki. Pracuje w nurcie psychoterapii integracyjnej, która łącząc różne podejścia psychoterapeutyczne pozwala dostosować sposób pracy do konkretnej osoby i do jej problemów. Korzysta przy tym przede wszystkim z perspektywy psychoterapii ericksonowskiej, psychodynamicznej oraz poznawczej.