David M. Allen „Krytyczni, wymagający i dysfunkcyjni rodzice. Jak wyznaczać granice i budować zdrowe relacje”

Z chwilą przyjścia na świat, musimy przetrwać długi okres zależności od innych. Niemowlęta nie potrafią o siebie zadbać, dlatego zostaliśmy zaprogramowani do silnego reagowania na nasze główne figury przywiązania, czyli na wychowujące nas osoby dorosłe. Jedną z najważniejszych rzeczy, jakich uczymy się od naszych rodziców jest nasza rola w porządku społecznym oraz jak mamy współdziałać z innymi ludźmi.  To czego nauczymy się dzięki naszym wczesnym relacjom przywiązania, jest potężne i skutkuje naszym odruchowym, automatycznych, niemal nieświadomym  postępowaniem w znanym nam środowisku.

Szukając akceptacji rodziców, uczymy się jak od nich, jak reagować na różne zachowania społeczne oraz inne aspekty naszego bezpośredniego środowiska. Przez resztę życia robimy to bezrefleksyjnie. Każdy z nas dysponuje odziedziczoną skłonnością do rezygnacji w określonych okolicznościach, z własnych pragnień – na rzecz swojej rodziny lub porządku społecznego. Wyuczone role społeczne są bardzo ważne, ponieważ umożliwiają sprawnie funkcjonować grupie społecznej, rodzinnej, pozwalają zachować „homeostazę”. Są jednak sytuacje, które wywołują wewnątrzpsychiczne konflikty, pomiędzy pragnieniem podążania za własnymi potrzebami, a trzymaniem się zasad grupowych. Ambiwalencja dotyczy najczęściej konfliktów, które są współdzielone z pozostałymi członkami rodziny. Skutkami tej ambiwalencji są różne czasami lekceważące i krzywdzące zachowania rodziców…

Książka Davida M. Allena stanowi przydatny podręcznik dla każdego, kto zmaga się z dysfunkcyjnymi, krytycznymi zachowaniem swoich rodziców. W uporządkowany sposób pozwala na poznanie przyczyn dysfunkcyjnych wzorców rodzinnych, w tym znaczenia przywiązania, doboru krewniaczego, homeostazy rodzinnej i konfliktów wewnątrzpsychicznych, wywołanych przez zachodzące błyskawicznie zmiany w normach etnicznych i kulturowych. Pomaga również zbadać wydarzenia z przeszłości rodziny, budować hipotezy, które pomagają zrozumieć proces pojawiania się dysfunkcyjnych wzorców rodzinnych. Ponadto prezentuje strategie metakomunikacyjne, dzięki którym możemy się empatycznie wypowiadać, bronić samego siebie i szczerze wyrażać swoje myśli, nie martwiąc się o to, że zlekceważy się rodziców, na których nam zależy. Przedstawione w książce techniki i strategie – poparte licznymi przykładami – pokazują, jak dbać o własne potrzeby, wyznaczać granice.

Książka, która czerpie z metod psychoterapii integracyjnej, może również być inspiracją dla psychoterapeutów pracujących z pacjentem indywidualnym, parami, czy z całym systemem rodzinnym.

Zachęcam do czytania Agnieszka Topór.