Recenzja książki "Otwarte dialogi. Antycypacje. Szanowanie inności." Jaakko Seikkula i Tom Arnkil
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Podręcznik “Otwarte Dialogi” autorów Jaakko Seikkula i Tom Arnkil, Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, jest pierwszym w Polsce obszernym kompendium wiedzy teoretycznej i praktycznej na temat nowego podejścia terapeutycznego, które znajduje szerokie zastosowanie w psychiatrii środowiskowej.
W Polsce transfer dobrych praktyk mających swoje źródło w kolebce Otwartego Dialogu (ODA) w Tornio, (Finlandia) rozpoczął się kilka lat wcześniej. Miałem okazję poznać osobiście obu autorów recenzowanej monografii oraz ich filozofię życia i model ich pracy z pacjentami. Mocne wrażenie zrobiły na mnie, również słowa prof. B. De Barbaro, kiedy zapytany przeze mnie w 2015 r w Bochni - jaka jest jego opinia na temat ODA -odpowiedział” należy nim zarażać umysły ludzi wokół nas”. Mam wrażenie, że właśnie na tym polega siła oddziaływania tej metody, że rozprzestrzenia się ona niczym „wirus” niosący pozytywne zmiany.
Wspomniani autorzy zwracają uwagę na fakt, że ODA proponuje rozwiązania systemowo-organizacyjne w obszarze psychiatrii środowiskowej oraz specyficzne odziaływania terapeutyczne. Te drugie polegają na zastosowaniu dialogów w przestrzeni interpersonalnej. Autorzy podkreślają znaczenie przekraczania granic i barier dzielących uczestników spotkań dialogicznych oraz reprezentantów różnych środowisk zawodowych i instytucji. Co więcej, zapraszają do aktywnego udziału członków sieci społecznych związanych z rodziną, która jest w kryzysie psychicznym. Odwołują się oni również do zasady intersubiektywności mówiącej o tym, że żaden z głosów w dyskusji nie jest uprzywilejowany, lecz wszystkie one tworzą swoista polifonię. To dzięki niej możliwe staje się odkrywanie nowych znaczeń i budowanie przymierza i systemu wsparcia umożliwiającego powrót do zdrowia.
Podręcznik opisuje podstawowe zasady ODA, które zostały wymienione poniżej. Ponadto zawiera liczne ilustracje zastosowań praktycznych wspomnianych założeń teoretycznych i znajduje odniesienia do doświadczeń klinicznych autorów.Podstawowe zasady ODA obejmują:
1. Natychmiastowe wsparcie w sytuacji kryzysu psychicznego
2. Rozwijanie sieci społecznych w ramach interwencji kryzysowej
3. Elastyczność i mobilność zespołu interwencyjnego
4. Dzielenie odpowiedzialności
5. Zapewnianie ciągłości psychologicznej uczestnikom spotkań dialogicznych
6. Tolerancję niepewności uczestników spotkań dialogicznych
7. Dialog jako sposób komunikacji
8. Wsłuchiwanie się w polifonię głosów uczestników spotkań dialogicznych
To co szczególnie cenne, to fakt, że Seikkula i Arnkil podejmują dyskurs na temat badań potwierdzających skuteczność ich metody i dzielą się pierwszymi opracowaniami naukowymi w tym zakresie.
Książka Otwarte Dialogi jest adresowana do pracowników służby zdrowia, pomocy społecznej, oświaty ale również pacjentów w kryzysie psychicznym i ich rodzin.
Polecam: Roman Ciesielski
Specjalista psychiatrii dzieci i młodzieży i psychiatrii środowiskowej, certyfikowany psychoterapeuta i superwizor SNP PTP
Wrocławski Instytut Psychoterapii
